Филипо Томазо Маринети
| Филипо Томазо Маринети Filippo Tommaso Marinetti | |
| италиански писател, футурист | |
 | |
| Роден |
22 декември 1876 г.
|
|---|---|
| Починал | 2 декември 1944 г.
|
| Погребан | Милано, Италия |
| Религия | атеизъм |
| Националност |  Италия |
| Учил в | Генуезки университет |
| Работил | поет, писател, журналист, издател |
| Литература | |
| Течение | Футуризъм |
| Подпис |  |
| Уебсайт | |
| Филипо Томазо Маринети в Общомедия | |
Филипо Томазо Маринети (на италиански: Filippo Tommaso Marinetti) е италиански поет, писател, журналист, издател и основател на първото авангардистко движение на 20 век, футуризма.
Биография
[редактиране | редактиране на кода]Роден е през 1876 г. в Александрия (Египет) в семейството на адвокат. Учи при френските йезуити и още като ученик основава литературно списание, „Папирус“. През 1891 г. семейството му се връща в Италия, а Маринети отива в Париж, където взема бакалавърска степен по литература. Впоследствие учи право първо в Павия, после в Генуа, където през 1899 г. се дипломира с работа на тема „Монархията при парламентарното управление“.
В началото на 20 век започва да публикува стихове и кратки текстове в ред френски и италиански списания. На 20 февруари 1909 г. на първа страница в престижния френски вестник „Фигаро“ се появява основополагащият „Манифест на футуризма“, написан от Маринети. В последвалите години към компанията на футуристите освен литератори се включват художници, музиканти, театрали.
По време на Балканската война от 1912/1913 г. Маринети е кореспондент на Балканите. През 1914 г. в книгата си поема Zang Tumb Tumb[1], посветена на обсадата на Одрин, описва и българите.
През 1920-те години става приближен на фашисткия режим на Мусолини и е обявен за академик на Италия през 1929 г.
Неуморно публикува манифести, поеми, декларации, книги, списания До края на живота си през 1944 г.
Произведения
[редактиране | редактиране на кода]- La Conquête des Étoiles (raccolta di poesie, 1902; trad. it. La conquista delle stelle, 1920).
- Gabriele D'Annunzio intime (prose, 1903).
- Destruction (raccolta di poesie, 1904).
- La momie sanglante (poemetto, 1904).
- Le Roi Bombance, Mercure de France, Parigi, 1905 (dramma satirico; trad. it. Re Baldoria, Treves, Milano, 1910).
- La Ville Charnelle (raccolta di poesie, 1908; trad. it. Lussuria velocità, 1921).
- Les Dieux s'en vont, D'Annunzio reste (prose, 1908).
- Manifesto del futurismo, 1909.
- Poupées Électriques, Sansot, Paris, 1909 (dramma).
- Enquête internationale sur le Vers libre, 1909.
- Tuons le Clair de Lune! (1909; trad. it. Uccidiamo il chiaro di luna!, Edizioni futuriste di poesia, Milano 1911).
- Mafarka le Futuriste. Roman africain, Sansot, Parigi, 1910 (romanzo; trad. it Mafarka il Futurista, Edizioni Futuriste di poesia, Milano, 1910).
- La Bataille de Tripoli (prosa, 1912; trad. it. La battaglia di Tripoli, Edizioni Futuriste di Poesia, Milano, 1912).
- Le Monoplan du Pape (romanzo in versi, 1912; trad. it. L'aeroplano del Papa, Edizioni Futuriste di Poesia, Milano, 1914); L'Aeroplano del Papa, Liberilibri, Macerata, 2007)
- Dune (parole in libertà, 1914).
- Zang Tumb Tumb Adrianopoli ottobre 1912. Parole in libertà. Edizioni Futuriste di Poesia, Milano, 1914 (parole in libertà).
- Guerra sola igiene del mondo (raccolta di manifesti, 1915).
- Teatro sintetico futurista (con Bruno Corra ed Emilio Settimelli, 1915).
- Come si seducono le donne, Edizioni da Centomila Copie, Firenze 1917) (prosa).
- 8 anime in una bomba (Edizioni Futuriste di poesia, 1917).
- L'isola dei baci (con Bruno Corra; romanzo, 1918).
- Un ventre di donna (con Enif Robert; romanzo, 1918).
- Democrazia futurista (scritti politici, 1919).
- Les mots en liberté futuristes, Edizioni Futuriste di poesia, Milano, 1919).
- Elettricità sessuale (dramma, rielaborazione di Poupées électriques; 1920).
- Al di là del comunismo (manifesto, 1920)
- L'alcova d'acciaio]]. Romanzo vissuto, Vitigliano, Milano (romanzo, 1921).
- Enrico Caviglia (biografia, 1921).
- Il tamburo di fuoco. Dramma africano di calore, colore, rumore, odori; Sonzogno, Milano, 1922).
- Gli indomabili (romanzo, 1922).
- Gli amori futuristi (racconti, 1922).
- Futurismo e fascismo, Campitelli, Foligno, 1924 (raccolta di manifesti).
- Sì, Sì, così l'aurora sul mare, 1925
- Scatole d'amore in conserva (racconti, 1927).
- Prigionieri (dramma, 1927).
- Vulcano (dramma, 1927).
- Marinetti e il futurismo (raccolta di manifesti, 1929).
- Primo dizionario aereo, con Felice Azari, 1929.
- Lo Zar non è morto, romanzo, con i Dieci, 1929.
- Novelle colle labbra tinte]], Mondadori, Milano, 1930 (racconti).
- Il club dei simpatici, 1931.
- Spagna veloce e toro futurista (parole in libertà, 1931).
- Il paesaggio e l'estetica futurista della macchina, Nemi, Firenze, 1931 (manifesto).
- Simultanina|Simultanina (divertimento futurista in 16 sintesi), 1931 opera teatrale
- La cucina futurista (con Fillia), Sonzogno, Milano 1932.
- Il fascino dell'Egitto (prosa, 1933).
- Poemi simultanei futuristi, Casa d'Arte, La Spezia, 1933.
- L'aeropoema del Golfo della Spezia (poesia, 1935).
- Umberto Notari scrittore nuovo, profilo critico-biografico.
- L'originalità napoletana del poeta Di Giacomo, profilo critico-biografico (1936).
- Il poema africano della Divisione "28 ottobre" (poesia, 1937)
- Il poema del vestito di latte, 1937.
- Il poema di Torre Viscosa, 1938.
- Manifesto futurista della Ceramica e Aereoceramica, 1938
- Il poema dei sansepolcristi, 1939.
- Patriottismo insetticida (romanzo, Mondadori, Milano, 1939).
- Il poema non umano dei tecnicismi, 1940.
- Tato racconTato da Tato, 1941 (con Nello Quilici e Paolo Orano]])
- Canto eroi e macchine della guerra mussoliniana, Mondadori, Milano, 1942.
- Canzoniere futurista amoroso guerriero (con autori vari, 1943).
- L'aeropoema di Cozzarini, 1944
- Quarto d'ora di poesia della X Mas (1944, postumo)
- Teoria e invenzione futurista, raccolta a cura di Luciano De Maria, Mondadori, Milano, 1968.
- La grande Milano tradizionale e futurista (memoriale, postumo, Mondadori, Milano).
- Una sensibilità italiana nata in Egitto (memoriale, postumo, Mondadori, Milano).
- Poesie a Beny (postume, Einaudi, Torino).
- Taccuini 1916-1922 (postumi, a cura di Alberto Bertoni, Il Mulino, Bologna, 1987).
- Firenze biondoazzurra sposerebbe futurista morigerato (con Alberto Viviani, romanzo, postumo, Sellerio).
- L'aeropoema di Gesù (postumo).
- Originalità russa di masse distanze radiocuori (romanzo, postumo)
- La cucina futurista, a cura di P. Frassica, ristampa anastatica della prima edizione del 1932, Viennepierre, Milano 2007
- Venezianella e studentaccio (romanzo, postumo)
Източници
[редактиране | редактиране на кода]- ↑ Левчев, Любомир. Маринети възпява обсадата на Одрин Архив на оригинала от 2016-03-05 в Wayback Machine., в. „Стандарт“, 18.06.2003 г.
Външни препратки
[редактиране | редактиране на кода]- ((it)) Биография на Филипо Томазо Маринети в Treccani, la cultura italiana
- ((it)) Luigi Paglia, MARINETTI, Filippo Tommaso, в: Dizionario Biografico degli Italiani, Volume 70 (2008)
- ((it)) Gianni Rondolino, MARINETTI, Filippo Tommaso. В: Enciclopedia del Cinema, 2004
- ((en)) Биография на Филипо Томазо Маринети в Encyclopædia Britannica
- Филипо Томазо Маринети в Литературен клуб
|
